Kiedy patrzymy na kunsztownie zdobioną koronę zwykle postrzegamy ją jako całość, nie zastanawiając się nad elementami, które tworzą jej piękno. Kamienie szlachetne, rzadkie minerały, złota konstrukcja spajająca w jedną całość niezwykłe dary ziemi… czy nie przypomina Wam to właśnie tego, jak osiągnąć sukces budując zespół z ogromnej ilości indywidualności? To wielka sztuka umieć spajać ze sobą ludzkie „diamenty” i „kryształy”!
LZPiT „Andrychów” jest taką właśnie „koroną”, składającą się z niezwykłych ludzi, działającą pod skrzydłami andrychowskiej Kultury i naszej małej ojczyzny. Zespół wielokrotnie zdobił imprezy o charakterze społecznym, regionalnym, religijnym lub patriotycznym nie tylko w Gminie Andrychów.
Jak stworzono tę „koronę? Cofnijmy kalendarz o 25 lat. Mamy październik 1997 roku. Andrychów rozpoczyna współpracę z miastem partnerskim Isny. Strona niemiecka zaproponowała, aby na spotkanie do Niemiec przyjechał zespół regionalny reprezentujący Gminę i jej mieszkańców… Andrychów nie miał wtedy zespołu regionalnego spełniającego takie kryteria. Ba… był nawet pomysł aby „wypożyczyć” na wyjazd zespół regionalny z Kęt! Na szczęście stało się inaczej.
Na prośbę Zofii Wanat – ówczesny Burmistrz Andrychowa Tadeusz Woźniak umożliwił utworzenie zespołu regionalnego przy Andrychowskiej Oświacie. Tak to się zaczęło!
Utworzenie od podstaw dziecięcego zespołu ludowego nie jest łatwe. W pewnym sensie jest jak małżeństwo 🙂 Potrzebni są „liderzy”, miłość, dzieci i… pieniądze. W wypadku zespołu chodzi oczywiście o miłość do tradycji, dzieci do tańca, a pieniądze… tego chyba pisać nie trzeba. Jak wiadomo prawdziwe stroje krakowskie i góralskie do tanich nie należały wtedy i nie należą też teraz 🙂
Pierwszymi liderami zespołu byli Zofia Wanat i Władysław Koźbiał. W tym czasie podobne marzenia o utworzeniu zespołu ludowego mieli również dyrektor SP 4 Kazimierz Szczepański oraz wychowawczynie tejże szkoły – Stanisława Jewuła i Marianna Kalinowska. Wspólne marzenie się spełniło. Pierwszy występ odbył się na sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej nr 4 w pożyczonych strojach, kolejny miał miejsce z okazji święta 3 Maja, następny – już zagraniczny – w Isny. Wkrótce znalazły się też pieniądze na pierwsze, własne stroje regionalne.
Osobami, które uwierzyły, że idea powstania zespołu ludowego w Andrychowie jest możliwa byli wspomniani wcześniej Tadeusz Woźniak, Kazimierz Szczepański, Stanisława Jewuła, Marianna Kalinowska i Maria Kudłacik. Czasy, w których tworzyły się zalążki zespołu były czasami, w których po fascynacji „zachodem” w Polsce zaczęła się budzić świadomość miejsca swojego pochodzenia, przywiązania do rodzinnych stron, regionalizmu i lokalnego patriotyzmu. Na jednym ze spotkań zespołu członkowie doszli do wniosku, że aby zespół mógł się rozwijać dalej – potrzebne są dzieci i młodzież. Nic tak nie działa na wyobraźnię modzieży, jak dobry przykład. Tak powstała grupa śpiewacza dorosłych. Jej premierowy występ odbył się na scenie MDK w Andrychowie podczas II Powiatowego Konkursu Potraw Wigilijnych. 7 grudnia 2002 roku przed licznie zgromadzoną publicznością zadebiutował zespół śpiewaczy w składzie: Zbigniew Grabowski, Paweł Mrzygłód, Janusz Uznański, Aleksander Nidecki, Jolanta Adamczyk, Aleksandra Bizoń, Barbara Badowska, Jadwiga Janus, Jan Magiera.
Jak zapewne wielu się domyśla – prawie wszyscy członkowie zespołu to ówcześni dyrektorzy andrychowskich szkół. Kolejne występy odbyły się w Wadowicach na opłatku Oświaty, gdzie grupa swoim występem zrobiła prawdziwą furorę. Dodajmy jeszcze, że na estradowy sukces zespołu ludowego duży wpływ miała i ma kapela! W pierwszym jej składzie grali: Zdzisław Sordyl, Robert Koźbiał, Jan Jończy i Jerzy Tatar.
Tyle z historii! Potem, przez kolejne 25 lat wspólnej pracy i zabawy zespół stopniowo poszerzał repertuar i dochodził do umiejętności, które pozwalały mu zdobywać szereg nagród i wyróżnień na festiwalach i przeglądach o zasięgu lokalnym, krajowym i międzynarodowym.
Więcej informacji o LZPiT „Andrychów” i jego osiągnięciach możecie przeczytać tutaj:
Patronat Honorowy nad Jubileuszem objął burmistrz Andrychowa Tomasz Żak.
Zaproszenie na uroczyste obchody przyjęli: Senator RP Andrzej Pająk, Posłowie na Sejm RP: Marek Polak, Filip Kaczyński, Marek Sowa, Henryk Szopiński – Przewodniczący Komisji Kultury Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, Tomasz Żak – burmistrz Andrychowa, Roman Babski – Przewodniczący Rady Miejskiej w Andrychowie, Wojciech Polak – z-ca burmistrza Andrychowa, radni Powiatu wadowickiego oraz Rady Miejskiej w Andrychowie, przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Andrychowie, ks. Dziekan Prałat Stanisław Czernik – Proboszcz Parafii św. Macieja, Dorota Balak – Prezes Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Wadoviana”, Zbigniew Hojny z Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej, Marcin Putyra – dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu, Kultury i Turystyki w Andrychowie, Czesława Wojewodzic – Prezes SGW w Andrychowie oraz Leszek Ścibik – dyrektor CKiW w Andrychowie.
Licznie przybyli również zaproszeni goście i członkowie zespołów regionalnych m.in. Zespół Pieśni i Tańca RODLANIE z Zakrzewa wraz z dyrektor Domu Polskiego Barbarą Matysek-Szopińską, goście z Suchej Beskidzkiej – Bernadeta Ryt oraz Jacek Mastera wraz z Zespołem Regionalnym „Ziemia Suska”, przedstawiciele zaprzyjaźnionych zespołów folklorystycznych: Zespół Pieśni i Tańca „Kotlina” z Osieka, Zespół Pieśni i Tańca „Kęty”, Zespół Pieśni i Tańca „Małe Kęty”, Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Bestwina”, Miejska Orkiestra Dęta „Andropol” Andrychów oraz byli i obecni członkowie zespołu „Andrychów” wraz z rodzinami.
Nie zabrakło przedstawicieli samorządu, stowarzyszeń, instytucji i organizacji z Gminy Andrychów.
Koncert rozpoczęła szczególna uroczystość. W obecności Posła na Sejm RP Marka Polaka, burmistrza Andrychowa – Tomasza Żaka oraz dyrektora CKiW w Andrychowie Leszka Ścibika – kierownikowi muzycznemu LZPiT „Andrychów” Panu Leonowi Majkutowi wręczono odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” nadawaną osobom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Jesteśmy niezwykle dumni, że są w naszej gminie ludzie czerpiący ogromną siłę z kultywowania tradycji, jej rozpowszechniania i przekazywania młodemu pokoleniu piękna naszej kultury.
Wśród wielu głosów uznania wypowiadanych tego dnia w kierunku LZPiT „Andrychów” nie zabrakło również głosu burmistrza Andrychowa Tomasza Żaka, który wraz z Listem Gratulacyjnym przekazał zespołowi czek na 5000 zł na dalszą owocną działalność.
List Gratulacyjny z okazji Jubileuszu 25-lecia powstania Ludowego Zespołu Pieśni i Tańca „Andrychów”:
Do życzeń dla zespołu dołączył również dyrektor Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie Leszek Ścibik, podkreślając, że LZPiT „Andrychów” (podobnie jak Miejska Orkiestra Dęta „Andropol” Andrychów) jest swego rodzaju darem i prezentem dla instytucji kultury w naszym mieście i dla niego – osobiście. Dyrektor podkreślił ogromne zaangażowanie i entuzjazm członków zespołu i ich aktywne, żywe podejście do swojej pasji. Jego podziękowania popłynęły również w kierunku Sponsorów i Mecenasów andrychowskiej Kultury, których porównał do ożywczej wody, dzięki której życie kulturalne w naszym mieście może nadal funkcjonować. „Kultura to nie koszt – Kultura to inwestycja” To prawda! Jeśli nie będziemy dbać o Kulturę – inwestować w młodzież i rozwijanie pasji mieszkańców to życie społeczne i kulturalne w naszym mieście… zaniknie!
Wróćmy teraz do koncertu! Program artystyczny – część oficjalną wydarzenia – podzielono na dwie części. Nie zabrakło informacji o historii zespołu „Andrychów”, przedstawionej przez Urszulę Wiśniowską – choreograf zespołu oraz Agnieszkę Kołacz – obecną kierowniczkę zespołu, która wraz z instruktorką WDK w Sułkowicach-Łęgu Lucyną Migdałek prowadziła konferansjerkę tej niezwyczajnej uroczystości.
W pierwszej części Jubilat zaprezentował program „Srebrne Gody” ukazujący jego dotychczasowy dorobek. Tanecznemu polonezowi, mazurowi, krakowiakowi, poleczkom i tańcowi węgierskiemu towarzyszyły tradycyjne melodie i pieśni ludowe grupy śpiewaczej. W tej części oprócz grupy dorosłych wystąpiła również grupa dziecięcia. Jak wiemy – LZPiT „Andrychów” jest jedną z niewielu międzypokoleniowych, rodzinnych formacji muzycznych!
Przed przerwą na scenie zaprezentował się także Zespół Pieśni i Tańca „Rodlanie” z Zakrzewa. ZPiT „Rodlanie” powstał w 2001 r. przy Domu Polskim w wielkopolskim Zakrzewie, kontynuując zakrzewskie tradycje taneczne sięgające lat międzywojennych. Obecnie Zespół pracuje pod kierownictwem: Barbary Matysek-Szopińskiej – dyrektor Domu Polskiego, Małgorzaty Wyderskiej – kierownika artystycznego i choreografa oraz Henryka Szopińskiego – kierownika muzycznego. Podczas koncertu „Rodlanie” zaprezentowali suitę kaszubską.
Pod koniec pierwszego bloku tanecznego na scenę wjechał jubileuszowy tort – widoczny znak tego, że na licznie zgromadzonych gości i publiczność czeka w holu MDK w Andrychowie słodkie co nieco 🙂 Oprócz symbolicznej lampki szampana i urodzinowego tortu, na przybyłych gości czekała również potężna dawka wspomnień – wystawa archiwalnych fotografii zespołu, gablota z najważniejszymi trofeami i pamiątkowa księga jubileuszu.
Niepodważalnie ważną częścią każdego zespołu ludowego jest kapela. Muzycy stojący zwykle z boku sceny, nie do końca widoczni – tym razem zaprezentowali się w pierwszym rzędzie! Kierownik muzyczny – Leon Majkut nie krył dumy z wyników wspólnej pracy pod jego okiem 🙂 przedstawiając po kolei wszystkich swoich przyjaciół – kolegów i koleżanki z kapeli. Czy wiecie, że „spod ręki” Pana Leona wyszło kilku świetnych muzyków, którzy po karierze w LZPiT „Andrychów” grają obecnie w orkiestrach wojskowych?!
Kontynuacją drugiej części wieczoru był żywiołowy występ Zespołu Regionalnego „Ziemia Suska. Formacja ta powstała w 2005 r. Działa przy Centrum Kultury i Filmu im. Billy’ego Wilder’a w Suchej Beskidzkiej, prezentując autentyczny folklor Górali Babiogórskich, kultywując śpiew, obrzędy i miejscowe tradycje. Kierownikiem zespołu jest Jacek Master, a kierownikem artystycznym Bernadeta Ryt.
Po ich występie na gości czekała kolejna porcja występów Jubilata, mnóstwo dobrej muzyki, tańca i pieśni regionalnych. Co jeszcze działo się tego wieczoru? Na scenie pojawiło się mnóstwo osób, którym dziękowano zarówno za dotychczasową pomoc i pracę na rzecz zespołu, jak również za współpracę przy organizacji Jubileuszu. Jako pierwsi uhonorowani zostali: choreograf zespołu – Urszula Wiśniowska, kierownik muzyczny Leon Majkut, założycielka – Zofia Wanat oraz obecna kierownik zespołu – Agnieszka Kołacz.
Podczas spotkania padło też mnóstwo zwyczajnych ludzkich – ciepłych słów, wspomnień i przemyśleń, świadczących o tym, że 25 lat działalności i zaangażowania wielu ludzi nie poszło na marne, przynosząc wspaniałe owoce.
Nie zabrakło wzruszenia, ale też radości i słów uznania. Szczególnie zabrzmiały słowa listu dr Małgorzaty Kiereś – etnografa, Przewodniczącej Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu, której LZPiT „Andrychów” tak wiele zawdzięcza! Treść listu odczytała Lucyna Migdałek.
Ciągłe dotykanie pamięci
Moja podróż od wielu lat jest zawsze odległa, ale tylko w czasie. W przestrzeni pozostaję w ojcowskim domu. I to jej największa wartość i fenomen. Nigdy nie przypuszczałam, że na mojej etnograficznej drodze zawitam do Andrychowa, do którego przywiodło mnie widocznie niezwykłe serce miejscowych pasjonatów i Wasza miłość do bogactwa kulturowego andrychowskiej ziemi. W moją podróż do Andrychowa nie zabrałam walizek ani zapasowych butów. Do plecaka spakowałam tylko SŁOWO, które miało Siłę i Moc przekonania Was, że Wasz wysiłek, praca mają wielki sens. Ofiarowałam Wam tylko malutką moją chwilę istnienia. Podarowałam Wam DOBRE SŁOWO, którym wzmocniłam Waszą pasję do folkloru. Miałam szczęście, że spotkałam w tej podróży niezwykłego muzyka – Leona Majkuta. Jego miłe zaproszenie przyjęłam z radością. Niestety zdawałam sobie sprawę, że podjęte decyzje być może zburzyły dawne kształty. Ale wiedziałam, że skoro istnieje możliwość wyboru, wybrałam dla Was choreografa. Pani Urszula Wiśniowska wnosi ważne merytoryczne treści, które zostaną w Waszym Andrychowie na zawsze. I to największa wartość. Korzysta w swojej pracy z tak wielu archiwalnych zapisów, publikacji, a dla swojej artystycznej wizji wybiera niewielką część, fragmenty, Waszej kultury, ale zawsze te istotne i najważniejsze.
W tym jednorazowym istnieniu fenomenem pozostajecie WY, jako członkowie tego Zespołu, który z niewielkiej grupy folklorystycznej stworzył oblicze kulturowe Waszej rodzinnej ziemi. Jego oblicze ma wysoki artystyczny poziom. Patrząc jak śpiewacie, a wystarczy posłuchać Waszego śpiewu kolęd w śnieżną, mroźną wigilijną noc, jak gracie, jak tańczycie i jak cudownie potraficie się nosić w swoich strojach Krakowiaków Zachodnich w oczach mam łzy, w sercu radość. Dziękuję, że jesteście częścią mojej etnograficznej podróży. Niechaj Wasze folklorystyczne życie będzie zawsze ciągiem otwartych drzwi, dialogiem, wymianą doświadczeń, czasem wspólnej pracy i radości i ciągle nowymi artystycznymi kreacjami kiedy dotykacie pamięcią swojego ojcowskiego domu.
Nic dodać – nic ująć!
Warto podkreślić, że organizację i pomoc przy realizacji tak wspaniałego Jubileuszu wsparli przyjaciele, sponsorzy i darczyńcy. Nie zawiedli! To dzięki poniżej wymienionym jubileusz można było zorganizować w tak bogatej formule.
Jubileuszowy koncert wsparli:
- Małopolska Spółdzielnia Handlowa – WIZAN
- Przedsiębiorstwo Pszczelarskie – Tomasz ŁYSOŃ
- WELA Augustyniakowie
- PROBLIND Producent rolet i moskitier
- ENIS – Energia Nauka i Środowisko
- ASMAR Producent saun
- AXPAL Producent paluszków „Oryginalne paluszki z Małego Beskidu”
- Hurtownia Instalacyjna Maciej Mazgaj
- Hotel&Spa CZARNY GROŃ
- Instalatorstwo Elektryczne Jan Fujawa
- Zakład Przetwórstwa Mięsnego SZLAGOR
- STAHBUD Stanisław Murgas
- Firma Produkcyjno Handlowa Józef Brzazgacz
- Restauracja & Noclegi NAD BASENEM
- Zakład Produkcyjno-Usługowo-Handlowy Jan Bargiel
- Piekarnia MARCZYŃSKI i SPÓŁKA
- AJ-ME Maria Daley
- Instalatorstwo Sanitarne i Gazowe Mirosław Balon
- Centrum Rehabilitacji Agata Krzywoszyja
- PROJBUD Przedsiębiorstwo Projektowo Budowlane Adam Zięba
- PATRYKOP Patryk Zięba | Usługi koparko-ładowarką i minikoparką
- WOSANA S.A Producent soków, napojów oraz wód źródlanych i mineralnych
- LOBOGRAF Jacek Pawlak
- Agencja Reklamowa „MAG” Wacław Mikoda
- Czesław Rajda – Radny Rady Miejskiej w Andrychowie
- Paweł Łysoń – Radny Rady Miejskiej w Andrychowie
- Rodzina Pasternaków z Andrychowa
- Zofia Wanat
- ZDZ Andrychów
Wydarzenie wsparli także Przyjaciele zespołu oraz anonimowi darczyńcy! Wszystkim z całego serca DZIĘKUJEMY!
Zespół nadal bardzo aktywnie koncertuje, zarówno w kraju, jak i za granicą, ma swoją wierną publiczność i wielu Przyjaciół, którzy wspierają jego działania. CKiW w Andrychowie otoczyło tę prężnie działającą formację szczególną opieką. Udało się pozyskać wiele kolejnych, przepięknych strojów regionalnych, stworzyć miejsce do ćwiczeń, materiały reklamowe zespołu i plany na przyszłość.
Po części oficjalnej – sala koncertowa MDK przekształciła się błyskawicznie w olbrzymią salę biesiadną, z której jeszcze długo płynęły dźwięki muzyki i zabawy…
